Τετάρτη 8 Αυγούστου 2012

Δ. ΣΤΕΦΑΝΑΚΗΣ: To μυθιστόρημα είναι ο λόγος που ανοίγουμε ένα βιβλίο


Μια πολύ όμορφη βραδιά είχαν όσοι παραβρέθηκαν στην εκδήλωση του Πολιτιστικού Συλλόγου Βουργαρελίου, του Συλλόγου Βουργαρελιωτών Αττικής και των Εκδόσεων ΨΥΧΟΓΙΟΣ το προηγούμενο Σάββατο. Καλεσμένος ήταν ο πολύ αγαπημένος και γνωστός συγγραφέας Δημήτρης Στεφανάκης που με τα βιβλία του έχει κλέψει τις καρδιές πολλών αναγνωστών.

Το βιβλίο του Μέρες Αλεξάνδρειας που εκδόθηκε το 2011 μεταφράστηκε στα γαλλικά και στα ισπανικά ενώ ετοιμάζεται και στην αραβική γλώσσα. Απέσπασε ήδη δυο βραβεία όπως το PRIX MEDITERRANEE ETRANGER 2011, το Βραβείο Καβάφη 2011, αλλά ήταν υποψήφιο και για το Prix du Livre Europeen 2011.

Με φόντο το πανέμορφο Βουλγαρέλι ο Δ. Στεφανάκης μας παρουσίασε το νέο του βιβλίο Φιλμ Νουάρ, όπου μας μιλάει για την απίστευτη ιστορία του αμφιλεγόμενου Βασιλείου Ζαχάρωφ και τα πολυάριθμα επιτεύγματά του. Οι παρευρισκόμενοι απολαύσανε μια περιήγηση στον κόσμο του βιβλίου, ακούγοντας αποσπάσματα από τις συνομιλίες των κεντρικών ηρώων της ιστορίας μας, αλλά και παρακολουθώντας σλάιτς με φωτογραφίες από τον κεντρικό ήρωα, Βασίλειο Ζαχάρωφ. Ο ίδιος ο συγγραφέας, σε ένα γρήγορο χρονικό μέσα στις σελίδες της πλοκής του, μας έδωσε μια γεύση από την ιστορία ενός ανθρώπου, που υπήρξε πίσω από τα περισσότερα σημαντικά γεγονότα της ευρωπαϊκής ιστορίας, μέχρι και τις αρχές του εικοστού αιώνα.


Για όσους δεν γνωρίζουν ήδη το συγγραφέα δίνουμε λίγα βιογραφικά στοιχεία λέγοντας ότι ο Δημήτρης Στεφανάκης γεννήθηκε στην Κέα (Τζια) το 1961. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Έχει μεταφράσει έργα των Σολ Μπέλοου, Ε. Μ. Φόρστερ, Γιόζεφ Μπρόντσκι, Προσπέρ Μεριμέ κ.ά., αλλά έχει γράψει και δικά του βιβλία όπως το Φρούτα εποχής (2000), Λέγε με Καΐρα (2002), Το μάτι της επανάστασης έχει αχρωματοψία (2004), Συλλαβίζοντας το καλοκαίρι, (2009), Θα πολεμάς με τους θεούς, (2010).

Εμείς παραβρεθήκαμε στην όμορφη εκδήλωση έχοντας την ευκαιρία να μιλήσουμε για λίγο με το συγγραφέα και να ρίξουμε φως στις πτυχές ενός εμπνευσμένου ανθρώπου.

Ο ίδιος ο κ. Στεφανάκης μας καλωσόρισε δείχνοντας την ανοιχτή του προσωπικότητα και την άψογη εντύπωση ενός ανθρώπου όχι μόνο ενημερωμένου σε όλα, αλλά και γεμάτος δίψα να μοιραστεί αυτά που ήδη γνωρίζει. Παρακάτω, δείχνουμε κάποιες από τις ερωτήσεις τις οποίες υποβάλαμε στο συγγραφέα και στις οποίες απάντησε αγόγγυστα:

Πότε ξεκίνησε για σας η σκέψη να γράψετε κάποιο βιβλίο; Ποια ήταν η πηγή της έμπνευσής σας;

Δ.Στεφ.: Η πρώτη φορά που θέλησα να γράψω πρέπει να ήταν στα δώδεκα μου χρόνια, διαβάζοντας το βιβλίο Καπετάν Μιχάλης του Νίκου Καζαντζάκη. Αυτό το βιβλίο αποτέλεσε και την πηγή της έμπνευσής μου.

Από τα δώδεκα μέχρι και το έτος 2000, όπου είδαμε την πρώτη σας συγγραφική δουλειά είναι πολύς καιρός.

Δ.Στεφ.: Το 1986 εκδόθηκε μια ιστορία μου σε κάποιο περιοδικό. Πιστεύω ότι για να μπορέσει ένας συγγραφέας να αποδώσει στο έπακρο το δημιουργικό του ταλέντο θα πρέπει να περάσουν κάποια χρόνια. Μέσα σε αυτά τα χρόνια θα πρέπει να διαβάζει και να γράφει συνέχεια μέχρι που επιτέλους θα βρει το στάδιο της ωρίμανσής του.

Έχετε δεχτεί ποτέ κάποια άρνηση από εκδοτικό οίκο;

Δ.Στεφ.: Έχω δεχτεί δεκάδες αρνητικές απαντήσεις. Έγραφα για 14 ολόκληρα χρόνια, ενώ μου έχουν αρνηθεί την έκδοση κάποιου βιβλίου μου πάρα πολλοί εκδοτικοί οίκοι. 

Τελικά πως τα καταφέρατε;

Δ.Στεφ.: Είναι θέμα χρόνου και επιμονής. Ξεκίνησα να κάνω μεταφράσεις ξένων βιβλίων και συνέχισα από κει. Με αυτές τις συνεργασίες γνώρισα τους κατάλληλους ανθρώπους μέσα στους εκδοτικούς οίκους. Έτσι, όταν έδωσα  ξανά τις ιστορίες μου διαβάστηκαν με διαφορετική ματιά.

Ποιο είναι το αγαπημένο σας είδος λογοτεχνίας;

Δ.Στεφ.: Θα έλεγα το μυθιστόρημα γενικότερα, γι’ αυτό και ασχολήθηκα και με αυτό το είδος της λογοτεχνίας. Μπορούν να σε ενδιαφέρουν όλα, όπως για παράδειγμα η ποίηση ή η φιλοσοφία. Σε ένα πράγμα όμως μπορείς να είσαι καλός και να διαπρέψεις πραγματικά μέσα από αυτό.

Πείτε μας για το βιβλίο ή το συγγραφέα που έχει χαραχτεί στη σκέψη σας σαν άνθρωπο αλλά και σαν δημιουργό.

Δ.Στεφ.: Για μένα υπάρχουν τέσσερα βιβλία που θα είναι πάντα στο μυαλό μου αρχίζοντας με τους Αδελφούς Καραμάζωφ του Ντοστογιέφσκι. Στη συνέχεια θα έλεγα  τη Δίκη του Κάφκα, Αναζητώντας το Χαμένο Χρόνο του Προύστ και ο Ξένος του Καμύ.

«Η σελίδα είναι ακόμα κενή, αλλά υπάρχει η θαυμάσια αίσθηση ότι οι λέξεις είναι εκεί, γραμμένες με αόρατο μελάνι, περιμένοντας να γίνουν ορατές» μας λέει ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοβ. Για σας ποιο είναι το κίνητρο και ο λόγος να γράψετε; Έχετε ποτέ αμφιβολίες για τον τρόπο γραφής ή για το είδος της ιστορίας που έχετε επιλέξει να γράψετε;

Δ.Στεφ.: Είναι όλα θέμα χρόνου και αμφιβολίες υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντα. Αλλά όσο περνάει ο καιρός και ‘ζεσταίνεται’ το όλο θέμα μέσα σου, αρχίζουν όλα να γίνονται πιο ξεκάθαρα. Μετά, μοιάζουν όλα σαν να συμβαίνουν με ένα άγγιγμα μαγικό και οι λέξεις αρχίζουν να βγαίνουν χωρίς κόπο. Το πιο επίπονο και το πιο απαιτητικό στάδιο της όλης διαδικασίας είναι η προετοιμασία. Δηλαδή όλο αυτό που γίνεται μέσα στο μυαλό του συγγραφέα πριν να αρχίσει να γράφει.

Πολλοί συγγραφείς έχουν ομολογήσει ότι το δυσκολότερο πράγμα στη συγγραφή είναι το ξεκίνημα κάθε ιστορίας. Δηλαδή, την ώρα που πρέπει ο συγγραφέας να καθίσει κάτω και να αρχίσει να ‘βγάζει’ την ιστορία του στο χαρτί. Για σας ποια είναι τα δυσκολότερα σημεία που συναντάτε κάθε φορά; Τι αποτελεί πρόκληση;

Δ.Στεφ.: Το να αρχίσεις να γράφεις μια ιστορία πάντα είναι το δυσκολότερο πράγμα. Χρειάζεται κανείς να διανύσει μια χρονική απόσταση από τη σύλληψη της ιδέας έως και την υλοποίησή της.

Πείτε μας τρία πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για σας.

Δ.Στεφ.: Μυθιστόρημα – Εικόνα – Φιλοσοφία. Το τρίπτυχο του Καμύ νομίζω με εκφράζει απόλυτα. Δηλαδή η φιλοσοφία σε εικόνες.

Τι άλλο θα θέλατε να γνωρίζουν οι αναγνώστες σας για σας. Τι σας αρέσει περισσότερο και τι όχι; Ποια είναι τα ενδιαφέροντα σας, τα χόμπι σας, ο αγαπημένος τρόπος για να χαλαρώσετε μετά από μια κοπιαστική μέρα στη δουλειά;

Δ.Στεφ.: Ένας συγγραφέας είναι ένας εργάτης που δουλεύει συνεχώς. Η εργασία του δεν περιορίζεται μόνο στις στιγμές που γράφει. Πρέπει κανείς να διαβάζει συνεχώς και να τον ενδιαφέρουν τα πάντα. Κάθε μορφή τέχνης, η πολιτική, η φιλοσοφία πρέπει να βρίσκονται μέσα στα ενδιαφέροντα του και να είναι δέκτης πολλών πραγμάτων.

Μουσική, Ζωγραφική, Αρχιτεκτονική και κάθε τι που εκφράζεται μέσα από την τέχνη είναι μέσα στα χόμπι μου. Θα έλεγε κανείς ότι αυτό είναι το συγγραφικό πρωτόκολλο.

Ποιο ήταν το πιο αξιοσημείωτο γεγονός κατά την έρευνά σας για το Φιλμ Νουάρ; Υπάρχει κάτι περίεργο που υπέπεσε στην αντίληψή σας και θα μοιραζόσασταν με τους αναγνώστες σας;

Δ.Στεφ.:  Νομίζω ότι το πιο αξιοσημείωτο ήταν η έκπληξη μου για το όνομα του Βασιλείου Ζαχάρωφ. Εμφανίζεται παντού μέσα στα σημαντικότερα γεγονότα της ευρωπαϊκής ιστορίας.

Ποια είναι η επόμενη δουλειά του συγγραφέα Δημήτρη Στεφανάκη; Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;

Δ.Στεφ.: Η επόμενη δουλειά μου θα είναι το τρίτο μέρος της τριλογίας που είδη βρίσκεται στο δεύτερο βιβλίο της. Είναι μια κοσμοπολίτικη τριλογία που ξεκινά με το Μέρες Αλεξάνδρειας που έχει να κάνει με τη Μεσόγειο και την Αλεξάνδρεια πιο συγκεκριμένα. Συνεχίζουμε με το Φιλμ Νουάρ που μας μιλάει για την Ευρώπη γενικότερα και το Παρίσι πιο συγκεκριμένα και σαν τρίτο μέρος θα είναι μια ιστορία που μας γυρνάει ξανά πίσω στη Μεσόγειο με πιο κεντρικό θέμα την Ελλάδα.

Τέλος θα θέλατε να δώσετε κάποια συμβουλή στους νέους συγγραφείς ή σε αυτούς που προσπαθούν να γράψουν;

Δ.Στεφ.: Δίνω συμβουλές κάθε μέρα στα μαθήματα Δημιουργικής Γραφής, όπου διδάσκω. Θα ήθελα όμως να πω το εξής: Αυτό που δεν διδάσκεται και το έχεις είναι αυτό στο οποίο πετυχαίνεις, Σανέλ.

Με αυτό θέλω να πω ότι πρέπει να έχουμε και μια δόση αυτογνωσίας. Δηλαδή, μπορεί κανείς να γράφει πολλές ιστορίες και για πολλά χρόνια και να προσπαθεί αρκετά, αλλά συγχρόνως θα πρέπει να αναγνωρίσει στον εαυτό του αν αξίζει την προσπάθεια. Οι συγγραφείς δεν δημιουργούνται, αλλά γεννιούνται. Το έχει κανείς ή δεν το έχει.

Είναι σαν αυτό που μας αναφέρει ο Στίβεν Κίνγκ: «Δεν υπάρχουν κακές ιστορίες και καλές ιστορίες, μόνο καλοί και κακοί συγγραφείς.

Δ.Στεφ.: Ακριβώς. Θα συμφωνήσω απόλυτα με τον Στ. Κίνγκ. Θα πρέπει να αναγνωρίσει κανείς στον εαυτό του αν μπορεί να γράψει δημιουργικά ή όχι. Φυσικά, υπάρχουν και μεγάλοι συγγραφείς που είχαν και καλές και κακές στιγμές, αλλά ως επί το πλείστον πρέπει να αναγνωρίζει κανείς στον εαυτό του αν μπορεί να γράψει πραγματικά καλά.

2 σχόλια: